شاخص های عملی عرفان در سلوک‌نامه بایزیدبسطامی

نویسندگان

  • باقری, سیدمحسن دانشجوی دکتری گروه عرفان اسلامی، دانشکده حقوق الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
  • شیخ الاسلامی, علی استاد گروه عرفان اسلامی، دانشکده حقوق الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
  • فعالی, محمدتقی دانشیار گروه عرفان اسلامی، دانشکده حقوق الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.(نویسنده مسئول)
چکیده مقاله:

بایزیدبسطامی عارفی است که اندیشه‌ی توحیدی او در سراسر متون عرفانی متقدم و متأخر اسلامی حضور تاثیرگذار دارد و هر وجهی از سیر و سلوک وی پژوهشی جداگانه می‌طلبد. اما در این واکاوی، شاخص‌های اصلی عرفان بایزید در بُعد «عمل» مورد بررسی قرار گرفت و معلوم گردید که برخلاف نظر برخی از منتقدین اندیشه‌ی او، عارفی متمسک به ثقلین است. بعضی از عرفا هم اذعان دارند  قرآن را تماماً ازبر بوده و پاسخهایی که با استفاده از آیات قرآنی به برخی پرسشها داده، حاکی از تأثیرپذیری و انس او با معارف اسلامی و مکتب اهل‌بیت)ع( است. بایزید اهل دعا و مناجات می‌باشد و انانیت را بزرگترین حجاب در سلوک عملی معرفی می‌کند و کرامات را مایه‌ی برتری عارف نمی‌داند. حاصل آنکه با توجه به موارد حادث متاخر در جهان اسلام و آموزه‌هایی که بایزید مبتنی بر معارف شریعت محمدی ارائه می‌دهد، می‌توان نتیجه گرفت که رجعت به اخلاق و سلوک محمدیه(ص) نسخه‌ی رهایش دنیای امروز از ظلمت است. تفکر و تفقه در کلام بایزید و سلوک وی در تقید به شریعت اسلام، نمونه‌ی بارز این الگوی عملی است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

فلسفه عرفان عملی

هنگامی که از بیرونِ یک علم دربارهٴ ساختار و چارچوب کلی آن می اندیشیم و در باب مسائلی چون چیستی، موضوع، مبادی، مسائل، روش و غایت آن می پرسیم، در قلمرو فلسفهٴ آن علم قرار داریم. یکی از علومی که در زمین فرهنگ اسلامی رویید، عرفان عملی است. علم عرفان عملی از سلوک عرفانی سخن می گوید و عناصر، مراحل و موانع آن را برمی رسد. سرنوشت عرفان و صحت و سقم و تکامل آن در گرو تنقیح مباحث عرفان عملی است. تنوع و تفا...

متن کامل

نمودهای عرفان عملی و وحدت شهود در دیوان عطّار نیشابوری

بخش عملی عرفان، ساحت یافته­های رفتاری و تجربی یک عارف است که براساس منش سلوکانه در مسیر تعالی تهذیب نفس و تطهیر باطن و رسیدن به کنه هستی، استغراق در آن و شهود آن، به نوعی جهان­بینی توحیدی به نام «وحدت وجود» منجر می­شود که پایه­های آن را تجربیات شهودی تشکیل داده است؛ ازاین­رو، عرفای شهودی آن را با عنوان «وحدت شهود» خوانده­اند؛ به­عبارت­دیگر، در این نوع عرفان توحیدی، وحدت وجود شهودی، تجربه و اثبا...

متن کامل

تجلی و احکام‌آن در عرفان عملی محیی الدین ابن-عربی

What are more explained and classified in Ibn ‘Arabi’s theoritical mysticism are the concept, principles and functions of the theory of Tajalli while the important role of this theory in his practical Sufism is mostly ignored. If Tajjali in the theoritical teachings of Ibn ‘Arabi is the main cause of creation and through the arc of descent and ascend plays an important If Tajjali in the the...

متن کامل

بازتاب عرفان عملی در دیوان غزلیات بیدل دهلوی

    تصوف و آموزه­های عرفانی، جایگاه ویژه­ای در ادبیات فارسی به خود اختصاص داده است. دیوان غزلیات بیدل دهلوی، به عنوان نماینده سبک هندی، یکی از متون ادبی است که حاوی معانی عمیق و ژرف آموزه­های عرفانی است. مقاله­ی حاضر، با روش توصیفی – تحلیلی و با تکیه بر دیوان غزلیات بیدل، به بررسی جایگاه عرفان عملی و مقامات و احوال در اشعار بیدل پرداخته است. مقامات و احوال در سیروسلوک عملی، بسیار حائز اهمیت است...

متن کامل

تمایز عرفان عملی و اخلاق از حیث موضوع

چکیده: در این نوشتار به این مسئله پرداخته شده است که بین «عرفان عملی» و «اخلاق فلسفی» با دو رویکرد معرفت‎شناختی و وجود‎شناختی، چه نسبتی برقرار است. به همین جهت و با پیش‎فرض علم دانستن اخلاق فلسفی و عرفان عملی، تعاریف هریک مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت و مشخص شد عرفان عملی «مجموعه گزاره‎های باید و نبایدی مربوط به باطن سالک» و اخلاق فلسفی «مجموعه گزاره‎های باید و نبایدی مربوط به نفس صاحب قوا» است ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 36

صفحات  99- 77

تاریخ انتشار 2018-12

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023